Author: bogart

Posted on

Η ωραία κοιμωμένη της Δυτικής Ακτής (συν.)

Η προηγούμενη ανάρτηση κατέληξε με το ερώτημα: “Ποιό μπορεί να είναι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Πάτρας στο μέλλον, πάνω στο οποίο να βασιστεί το νέο της αφήγημα;”

Μέρος Γ’

Τα κομβικά στοιχεία που διαμορφώνουν την αξία της επωνυμίας μίας πόλης και οδηγούν στην απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος είναι: α) η ταυτότητα (ιστορία, πολιτισμικό απόθεμα, πολιτιστικό αποτύπωμα, παραδόσεις, αξίες, προσωπικότητα), β) η γεωγραφική θέση, γ) η ποιότητα του αστικού, οικονομικού, κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντος, δ) τα χαρακτηριστικά των κατοίκων της και ε) τα παραγόμενα διεθνώς εμπορεύσιμα επώνυμα προϊόντα και υπηρεσίες. Τα δύο πρώτα στοιχεία είναι μάλλον “στατικά” και δεν αλλάζουν εύκολα στο χρόνο, ενώ τα επόμενα δύο μπορούν να επηρεαστούν και μεταβληθούν από την οικονομία και ειδικότερα τις εισροές από το διεθνές εμπόριο (πέμπτο στοιχείο).

Θεωρώ ότι ναι μεν υπάρχουν σήμερα παραδείγματα τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών με διεθνή αντίκτυπο, όχι όμως σε κλίμακα πόλης. Εκτιμώ ωστόσο ότι έχουν ήδη διαμορφωθεί όλες οι προϋποθέσεις για να υπάρξουν προϊόντα και υπηρεσίες “Made of Patras” (σε αντιδιαστολή με το “Made in” της βιομηχανικής περιόδου). Ο θεμέλιος λίθος για το νέο αφήγημα της Πάτρας τέθηκε επίσημα μία τέτοια μέρα πριν 60 χρόνια …

Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 είχε αναγνωριστεί η ανάγκη ίδρυσης ενός τρίτου πανεπιστημιακού ιδρύματος στην Ελλάδα. Η προοπτική της Πάτρας ως έδρας αυτού αντιμετωπίστηκε από τους τοπικούς φορείς και το Δήμο καταρχήν με δισταγμό έως και άρνηση. Ωστόσο με τις επίμονες και διαρκείς προσπάθειες του Α.Χ. Παπανδρέου, ως προέδρου του Εμπορικού και Εισαγωγικού Συλλόγου Πατρών , ήταν τελικά το Πανεπιστήμιο Πατρών το πρώτο που ιδρύθηκε στην επαρχία (εκτός Αθήνας και Θεσσαλονίκης) το 1964. Μάλιστα, το νεοϊδρυθέν Τμήμα Βιολογίας ήταν το πρώτο σε ελληνικό Πανεπιστήμιο με το αντικείμενο αυτό.

Το 1970 ιδρύθηκε στην Πάτρα ένα από τα πέντε πρώτα Κέντρα Ανωτέρας Τεχνικής Εκπαίδευσης (ΚΑΤΕ), αργότερα ΚΑΤΕΕ (1977), ΤΕΙ (1983) και τελικά ΑΤΕΙ Πάτρας (2001). Το ΑΤΕΙ Πάτρας καταργήθηκε μεν το 2019 αλλά από την εξέλιξη αυτή προέκυψε η παρουσία ενός τρίτου δημόσιου Πανεπιστημίου στην Πάτρα, όπου πλέον εδρεύει η Σχολή Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Είχε προηγηθεί το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ) το 1997, όντας το πρώτο στην Ελλάδα που προσφέρει εξ αποστάσεως εκπαίδευση με έδρα την Πάτρα.

Η παρουσία τριών Πανεπιστημίων στην Πάτρα συμπληρώνεται σήμερα από τέσσερα δημόσια ερευνητικά ινστιτούτα (ΙΕΧΜΗ/ΙΤΕ, ΙΤΥΕ Διόφαντος, ΙΝΒΙΣ/ΕΚ ΑΘΗΝΑ και Τμήμα Φυτοπροστασίας/ΕΛΓΟ Δήμητρα) καθώς και υποστηρικτικές δομές, όπως το Επιστημονικό Πάρκο Πατρών (ΕΠΠ), τα Γραφεία Μετατοφοράς Τεχνογνωσίας των Πανεπιστημίων, το ΣΤΕΔΕ και το Orange Grove.

Ένα οικοσύστημα εταιρειών υψηλής τεχνολογίας έχει αναπτυχθεί με αφετηρία την Πάτρα και ιδρυτές (κυρίως) από το Πανεπιστήμιο Πατρών, όπως η Adamant Composites, Advent, CBL Patras, FEAC Engineering και TOBEA.

Η μικροηλεκτρονική ήταν μία θεματική περιοχή με ιδιαίτερη δυναμική και δημιουργήθηκε με την αμέριστη συμβολή του Ομότιμου Καθηγητή Β. Μακιού. Παγκόσμιοι κολοσσοί όπως οι Intel (εξαγορά GiGA, που είχε εξαγοράσει τη Synergy Systems), Atmel (εξαγορά Data Communication Technologies Hellas) Samsung (εξαγορά Nanoradio), Applied Materials (εξαγορά Think Silicon) και Renesas (εξαγορά Dialog, που είχε εξαγοράσει τη SiTel), απέκτησαν πρόσβαση στο διαθέσιμο ταλέντο της πόλης και λειτούργησαν δομές έρευνας και ανάπτυξης στην Πάτρα, βάζοντας την στον παγκόσμιο χάρτη της τεχνολογίας. Μία επόμενη γενιά εταιρειών αναπτύχθηκε μετά την αποχώρηση μερικών εξ αυτών, προσβλέποντας σε νέες ιστορίες επιτυχίας (ενδεικτικά: Analogies, Meazon, econais, Yodiwo, Thyratron). Οι τηλεπικοινωνίες ήταν μία δεύτερη περιοχή, με την παρουσία της Intracom Telecom στην Πάτρα από το 2001 αλλά και τη διαχείριση από το ΙΤΥΕ Διοφάντος του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου, με πάνω από 16 χιλιάδες συνδεδεμένες μονάδες.

Μέρος Δ’

Η ιστορία της Πληροφορικής στην Ελλάδα είναι άμεσα συνυφασμένη με την Πάτρα. Το μακρινό 1980 ιδρύθηκε το πρώτο τμήμα Πληροφορικής στην Ελλάδα. Ήταν το Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής (CEID) του Πανεπιστημίου Πατρών. Λίγα χρόνια μετά, το 1985, ιδρύθηκε το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών (ΙΤΥ, νυν ΙΤΥΕ Διόφαντος), ως διακριτός ερευνητικός και τεχνολογικός φορέας με αντικείμενο τις τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνιών. Πολλοί απόφοιτοι παρέμειναν στην Πάτρα και στελέχωσαν επιτυχημένες εταιρείες πληροφορικής, όπως η Knowledge SA (1988) και Daedalus Networks (2001-2003), η οποία μετασχηματίστηκε σε Bytemobile European Development Center (2004-2012) και εξαγοράστηκε από τη Citrix (2013-σήμερα).

Ξεκινώντας από ένα open source project το 2007, ο Δημήτρης Γλέζος ίδρυσε στην Πάτρα την Transifex, η οποία έγινε σημείο αναφορά στο software localization παγκοσμίως και τελικά εξαγοράστηκε από αμερικάνικο fund το 2022. Ο ίδιος ήταν από το 2008 και συνδιοργανωτής του Open Coffee Patras.

Το patrasdelivery.gr δημιουργήθηκε το 2006 από δύο φοιτητές του Πανεπστημίου Πατρών και, αφού επεκτάθηκε σε όλη την Ελλάδα ως delivery.gr τελικά εξαγοράστηκε το 2022 από τον εισηγμένο γερμανικο όμιλο Delivery Hero.

Η Accusonus ιδρύθηκε στην Πάτρα το 2013 από δύο απόφοιτους του Πανεπιστημίου Πατρών, τον Αλέξανδρο Τσιλφίδη και τον Ηλία Κοκκίνη. Μέσα σε λιγότερο από δέκα χρόνια προσέλκυσαν το ενδιαφέρον της Meta (μητρικής της Facebook), η οποία και εξαγόρασε την Accusonus στις αρχές του 2022. Αυτό αποτελεί και το πρώτο παράδειγμα απευθείας εξαγοράς μίας εταιρείας πληροφορικής της Πάτρας από μία πραγματικά παγκόσμια εταιρεία.

Μία νέα γενιά επιχειρήσεων με έμφαση στο λογισμικό αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια στην Πάτρα. Θεωρώ ότι θα υπάρξουν σύντομα ακόμη περισσότερες ιστορίες επιτυχίας από εταιρείες όπως οι Advisable, AViSense.ai, Code4Thought, CodeFunnels, InSyBio, Irida Labs, Mismatch, PaperGo και Sammy.

Ταυτόχρονα, μεγάλες εταιρείες πληροφορικής και συμβουλευτικών υπηρεσιών της Ελλάδας (Deloitte, EY, PwC, Think Digital Group και Netcompany-Intrasoft) δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στην Πάτρα, ιδρύοντας τοπικά παραρτήματα, τα οποία απασχολούν ήδη εκατοντάδες άτομα. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί στο μέλλον.

Made of Patras

Η Πάτρα έχει όλες τις προϋποθέσεις να καταστεί μία διεθνώς αναγνωρίσιμη πόλη παραγωγής και εμπορίας λογισμικού υψηλής ποιότητας, είτε σε μορφή (άυλου) προϊόντος είτε σε μορφή υπηρεσιών. Τα όρια παραγωγής λογισμικού δεν έχουν φυσικούς περιορισμούς (καλλιεργίσιμη έκταση ή χώροι αποθήκευσης προϊόντων). Το Διαδίκτυο (Internet) εκμηδενίζει τις αποστάσεις διανομής ενώ οι τεχνολογίες νέφους (cloud technologies) επιτρέπουν τη δυναμική διαχείριση υποδομών, χωρίς να απαιτούνται πολυετείς φυσικές κατασκευές. Η ύπαρξη τμημάτων και ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αλλά και άλλων εκπαιδευτικών δομών και βαθμίδων μπορεί να προσελκύσει καταρχήν το απαιτούμενο επιπλέον ανθρώπινο κεφάλαιο, τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό.

Με αφετηρία την Πάτρα μπορεί κάποιος να βρεθεί μέσα σε 2-3 ώρες σε νησιά του Ιονίου, σε παραλίες του Αιγαίου, στα βουνά της Ηπείρου και τη Δωδώνη, στις ακρογιαλιές της Μεσσήνης και την Αρχαία Ολυμπία αλλά και στην Αθήνα και το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος.

Το μέγεθος της πόλης και η ποιότητα ζωής που μπορεί να προσφέρει είναι παράμετροι ικανές ώστε το ταλέντο να επιλέξει συνειδητά την παραμονή του στην Πάτρα, να ενσωματωθεί και να συνεχίσει να δημιουργεί, εξελίσσοντας και βελτιώνοντας την ίδια την πόλη στη διαδρομή.

Το made in Patras δεν είναι το ζητούμενο. Άλλες πόλεις και χώρες μπορούν να το καταφέρουν φθηνότερα. Καμία όμως δεν μπορεί να δημιουργήσει προϊόντα και υπηρεσίες που μπορεί να παράξει η Πάτρα. Made of Patras, από “ΠΑΤΡΑΙ” σε “PATR.AI” λοιπόν.

Θέλουμε;

Πηγές

Η συγγραφή άντλησε στοιχεία από τις εξής πηγές (πρωτίστως βιβλία):

Posted on

Η ωραία κοιμωμένη της Δυτικής Ακτής

Μέρος Α’

Διωγμένος από την πατρίδα του, ο Λακεδαιμόνος Πατρέας κατέφθασε στην Αχαΐα και ίδρυσε την πόλη των Πατρών (“Πάτραι“), συνενώνοντας τρεις μικρές πόλεις, την Αρόη, Μεσσάτιδα και Άνθεια. Η ιστορία της πόλης ήδη από την ίδρυσή της είναι συνυφασμένη με τη συνύπαρξη και την καινοτομία.

Η Πάτρα πρωτοστάτησε το 280 π.Χ. στην αναβίωση της Αχαΐκής Συμπολιτείας, τη σημαντικότερη ομοσπονδία της Αρχαίας Ελλάδας. Το 26 π.Χ. ήταν ήδη μία περιοχή υποδοχής διαφορετικών εθνικοτήτων και νέων, ξενόφερτων θρησκειών, ενώ είχε αναγνωριστεί ως κέντρο παραγωγής λυχναριών. Ο Πρωτόκλητος Άγιος Ανδρέας μαρτύρησε στην Πάτρα περί το 60 μ.Χ., καθιστώντας την τη μοναδική πόλη στην Ελλάδα με Αποστολικό τάφο.

Το 850 μ.Χ. η Πάτρα ήταν πρωτοπόρος στην παραγωγή λινών και μεταξωτών υφασμάτων, χάρη στη Δανιηλίδα, αλλά και στο εμπόριο του μεταξιού. Το λιμάνι της πόλης αποτελούσε ήδη ενδιάμεσο σταθμό μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

Η Παλαιά Πάτρα πρωτοστάτησε στην προετοιμασία της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, όπου στην Πλατεία Αγίου Γεωργίου ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε τη Σημαία της Επανάστασης στις 3 Απριλίου 1821. Η πόλη απελευθερώθηκε το 1828 με τη συνδρομή του Γάλλου Στρατάρχη Μεζόν (εξ ου και η ανορθόγραφη “Μαιζώνος”).

Το 1829 η Πάτρα ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, σημαντικό λιμάνι και σημείο αναφοράς για την εξαγωγή σταφίδας. Ήδη το 1834 η Πάτρα ήταν η σημαντικότερη πολυπολιτισμική πόλη της Ελλάδας ενώ το 1836 ιδρύθηκε στην Πάτρα η πρώτη ασφαλιστική εταιρεία στο Ελληνικό Βασίλειο (Αχαΐκή Ασφαλιστική).

Ως το 1840, ο πληθυσμός της πόλης σχεδόν τετραπλασιάστηκε, απόρροια της εσωτερικής μετανάστευσης για εργασία (Ήπειρος, Ρούμελη, Κρήτη, Επτάνησα, Πελοπόννησος αλλά και Χίο, Σύρο και Σμύρνη) και του διεθνούς εμπορίου (Άγγλοι, Γάλλοι, Αυστριακοί και Γερμανοί). Μαζί με τους Ιταλούς επαναστάστες που κατέφυγαν στην Πάτρα, συγκροτήθηκε μία πολυεθνική παροικία.

Περί το 1870 η Πάτρα είχε το παγκόσμιο μονοπώλιο στο εμπόριο σταφίδας. Τα σιντριβάνια που κοσμούν την Πλατεία Βασιλέως Γεωργίου Α’ εγκαταστάθηκαν το 1875 και ήταν τα πρώτα αναμεσα σε τέσσερις πόλεις σε όλο τον κόσμο. Ακολούθησαν το Λέστερ (1879), Πόρτο (1882) και Ζυρίχη (1886). Η παλαιότερη οινοπνευματοποιία σε λειτουργία στην Ελλάδα βρίσκεται στην Πάτρα και λειτουργεί από το 1895 (ΒΓΣ). Η γενέθλια πόλη του ελληνικού Καραγκιόζη είναι η Πάτρα, όπου γεννήθηκε και έδρασε ο Μίμαρος (1865-1902), ο αναμορφωτής και ανανεωτής της τέχνης του θεάτρου σκιών στην Ελλάδα (“σχολή της Πάτρας”).

Η Πάτρα ήταν η πρώτη ελληνική πόλη που απέκτησε δημόσιο φωτισμό (φωταέριο) και ηλεκτρικό τροχιόδρομο (τραμ), ήδη από το 1902. Το πρώτο σύγχρονο ζυθοποιείο της Ελλάδας λειτούργησε στην Πάτρα το 1908 (Μάμμος), όπως και ο πρώτος υδροηλεκτρικός σταθμός, στην περιοχή του Γλαύκου (1927). Η πρώτη Δημοτική Βιβλιοθήκη στην Ελλάδα λειτούργησε στην Πάτρα (1910).

Η Πάτρα κατέχει όμως και μία θλιβερή πρωτιά, καθώς ήταν η πρώτη ελληνική πόλη που βομβαρδίστηκε από τους Ιταλούς στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το πρώτο Μουσείο Τύπου στην Ελλάδα, μοναδικό στο είδος του, εγκαινιάστηκε στην Πάτρα το 1957, ενώ την 1η Αυγούστου 1960 έγινε το πρώτο δρομολόγιο με φέριμποτ από την Ελλάδα (Πάτρα) στην Ιταλία (Brindisi) και μάλιστα με το πρώτο νεότευκτο ελληνικό οχηματαγωγό (“Εγνατία”).

Έως τα τέλη του 2000, η Πάτρα είχε αναδειχθεί ως το τρίτο βιομηχανικό κέντρο της χώρας, με σημαντικές βιομηχανίες και εργοστάσια, όπως ενδεικτικά φανελοποιίας και πλεκτικής (Μαραγκόπουλου, 1927-1971 και Κρητικού, 1862-2000), χαρτοποιίας (Λαδόπουλου, 1932-1991), κλωστοϋφαντουργίας (Πειραϊκή-Πατραϊκή, 1932-1992, η οποία ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος εργοδότης της χώρας μετά το Δημόσιο), ελαίων, σαπώνων και οινοπνευμάτων (ΒΕΣΟ, 1930-1895), κυλινδρόμυλοι (Τριάντη από το 1918 και Μύλοι Αγίου Γεωργίου, 1936-1990), ελαστικών (Pirelli, 1950-1986) και ζυμαρικών (Μίσκο, 1953-2000).

Μέρος Β’

Η αυγή του 21ου αιώνα βρήκε την Πάτρα σε ύπνωση, έχοντας χάσει το βηματισμό της προς το μέλλον μα κυρίως το όραμά της. Η απουσία ενός σχεδίου για την αξιοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου μετά το κλείσιμο των μεγάλων βιομηχανιών και εργοστασίων, οδήγησε ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού στη μακροχρόνια ανεργία με τους προβληματισμούς να περιστρέφονται στο παρελθόν και στην εύρεση των ενόχων για τον ξεπεσμό της πόλης. Η πίεση έγινε εντονότερη από την πολύχρονη παρουσία εξαθλιωμένων ανθρώπων από άλλες χώρες που μάταια προσπαθούσαν να μεταβούν κρυφά στις αναπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης.

Ακόμη και με αυτές τις συνθήκες, η Πάτρα συνεχίζει να φιλοξενεί εταιρείες με πανελλήνια εμβέλεια και διεθνή παρουσία. Τα δύο πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η ΛΟΥΞ και τα Coffee Island, χωρίς να παραγνωρίζουμε την εμβέλεια και συμβολή εταιρειών όπως οι Μύλοι Κεπενού (αλευροβιομηχανία), Πιλαβάς (ποτοποιία), Super Cargo (διακίνηση φορτηγών οχημάτων), Arkhon Panel (παραγωγή πάνελ), Alfacare (εμπόριο ιατροτεχνολογικών, ορθοπεδικών και παραφαρμακευτικών ειδών) και Bakalaros Group (εμπορία και διανομή αναψυκτικών, ζύθου, οίνου, ποτών). Αρκεί αυτό για να αλλάξει το κυρίαρχο αφήγημα για την πόλη; Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι δεν αρκεί.

Οι πρακτικά ανύπαρκτες οδικές και σιδηροδρομικές υποδομές, εις το όνομα της αναβάθμισης και των μεγάλων έργων, απέκοψαν ακόμη περισσότερο την Πάτρα από την Αθήνα και αλλοίωσαν τον κομβικό ρόλο που είχε για όλη την Πελοπόννησο. Ως προς τις θαλάσσιες συνδέσεις, ακόμη και μετά τη μεταφορά στο νέο λιμάνι της Πάτρας, η εμπορευματική κίνηση υπολείπεται εδώ και χρόνια της Ηγουμενίτσας, στην οποία καταλήγει η Εγνατία Οδός και η οποία λειτουργεί de facto πλέον ως (θαλάσσια) πύλη προς τη Δύση. Ο κρατικός αερολιμένας Αράξου δεν παρέχει έως σήμερα κάποια αξιοσημείωτη εθνική ή διεθνή αεροπορική σύνδεση της Πάτρας, απομονώνοντας ακόμη περισσότερο την πόλη.

Η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου άλλαξε για πάντα τη γεωγραφία της Ελλάδας, ενώνοντας από το 2004 οδικά την Πελοπόννησο με την Στερεά Ελλάδα. Τα οδικά έργα που ακολούθησαν στην Αιτωλοακαρνανία έχουν βελτιώσει τόσο το χρόνο, όσο και την ασφάλεια των διαδρομών από το Αντίρριο ως τα Ιωάννινα και τη σύνδεση με την Εγνατία Οδό. Με την ολοκλήρωση και του πολύπαθου τμήματος Πατρών-Πύργου θα διαμορφωθεί μία νέα περιοχή, η Δυτική Ακτή της Ελλάδας.

Η Πάτρα βρίσκεται στο κέντρο της Δυτικής Ακτής, όντας στην κορυφή ενός νοητού “ταυ”, το οποίο ενώνει τον κάθετο άξονα Καλαμάτας-Ιωαννίνων (Αυτοκινητόδρομος Α5, Ιόνια Οδός) με τον οριζόντιο άξονα Πάτρας-Αθήνας (Αυτοκινητόδρομος Α8, Ολυμπία Οδός), ενώ ο Διαγώνιος Οδικός Άξονας Λαμία-Αντίρριο (όταν ολοκληρωθεί), θα φέρει πιο κοντά την Πάτρα με τη Θεσσαλία και το Αιγαίο Πέλαγος.

Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι η Πάτρα δε θα ανακτήσει το ρόλο που είχε στο παρελθόν ως ένα κέντρο εξαγωγικού εμπορίου αγαθών. Οι χρόνοι ταξιδιού έχουν μειωθεί σημαντικά, ενώ η όποια πρωτογενής και δευτερογενής παραγωγή της ευρύτερης Πελοποννήσου (όντας περιορισμένη σε σύγκριση με αυτή που διακινείται μέσω Εγνατίας Οδού) μπορεί να διοχετευχθεί με ταχύτητα και ασφάλεια μέσω των οδικών αρτηριών προς Ηγουμενίτσα (Αυτοκινητόδρομος Α5, Ιόνια Οδός) και Αθήνα/Πειραιά (μέσω του Αυτοκινητόδρομου Α7, Μορέας). Αυτό έμμεσα επιβεβαιώνει και η έως τώρα εμπειρία από τη λειτουργία της Περιμετρικής Οδού Πάτρας και της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου: Η Πάτρα δεν αποτελεί πια ένα σταθμό για διάλειμμα και ξεκούραση των οδηγών και των εκδρομέων αλλά μάλλον μία περιττή στάση.

Ποιό μπορεί να είναι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Πάτρας στο μέλλον, πάνω στο οποίο να βασιστεί το νέο της αφήγημα;

(συνεχίζεται …)

Πηγές

Η συγγραφή άντλησε στοιχεία από τις εξής πηγές (πρωτίστως βιβλία):

Posted on

Innovation Management and Entrepreneurship (IME)

Two years ago, I joined the first cohort of an M.Sc. in Innovation Management and Entrepreneurship, offered by the Hellenic Open University (HOU). The M.Sc. is exclusively taught in English. You can follow the links above to get a description of the M.Sc. and the available courses (or “thematic modules”, as they are called).

In this post, I want to share share some information about the case studies and companies we studied. Understanding how specific companies succeeded in their journey despite fierce competition is crucial for both innovation management and entrepreneurship. The selection of the companies by the teaching staff says a lot (to me) about the quality of the program. With no further ado, here are the nine thematic modules I enrolled in and the case studies we covered:

Introduction to Innovation and Entrepreneurship Theory and Practice (IME50). Case studies: Faber-Castell, Timberhub, and capsule endoscopy.

Strategic Innovation Management (IME51). Case studies: Garmin response to disruption by smartphones, TUI Group, and a (fictional) boutique hotel chain.

New Venture Creation and Business Planning (IME52). Case studies: Drybath, Venture Capital firms, and Cinobo.

New Product Development (IME53). Case studies: Toyota Production System, SAM100 (Semi-Automated Mason), and supersonic flights beyond Concorde.

Managing Innovative Projects (IME54). Case studies: Concorde, Digital Transformation Strategy of Greece (2019-2023), and a (fictional) car manufacturer.

Technology Commercialization (IME55). Case studies: Austria vs. Switzerland patents based on World Development Indicators (WDI), intellectual property in modern washing machines, Impossible Foods, and EMI CT scanner.

Design Thinking (IME60). Cases studies: Samsung, Apple, and Nike.

Digital Transformation (IME61). Case studies: Heineken, Greek ecosystem 2022-2023, and a (fictional) payment company specialized in public transport services.

The Human Factor in Innovation (IME63). Case studies: The role of Human Resource Development (HRD) in fostering creativity and innovation, fostering career adaptability of individuals through learning, and Bob Trunzo of TruStage.

Please bear in mind that the case studies may change with every new cohort, so these might not be the ones you will face if you enroll. But, hopefully, you get an idea of what to expect. If you need further information, either contact me before enrolling or select me as your mentor in the HOU platform afterward.

Posted on

Calendar, tasks, and emails

In this post, I share my approach to using Microsoft Outlook to achieve more. Even if you are not an Outlook fan, I think you will find some useful hints and tips to apply in your environment too.

Calendar: the time master plan

The calendar is my dashboard for time, the most precious resource.

The rationale is explained in my article about my time management practice. In short, I see no value in having anything above and beyond these four categories. It does not matter what part of my job, my business, my personal, or my family time a calendar entry refers to. What matters is that I blocked this piece of time to do something and the category tells me how I use the time.

Every time commitment in my calendar is assigned to one of the four categories: important and urgent”, “important”, “urgent”, and “other” (i.e., neither important nor urgent).

Here is how I configure the Microsoft Outlook “Categories” using four simple colors:

Four categories are enough

Tasks: none

I have been an avid user of task lists. Not anymore. Tasks in Microsoft Outlook is always empty for me.

I understand this may sound a bit radical to you. I came up with this approach after observing that an (endless) task list is a constant source of distraction and stress for me. It splits my planning attention into two places, where I always have to monitor, catch up, and align.

Every task is immediately scheduled in my calendar with an estimated block of time for it. My reasoning is that to complete a task, I must devote time. Even if it is for reading an interesting article I found online.

So, I save a few steps and directly create a calendar item. I also attach any helpful details (e.g., the URL or the PDF of the article) in the calendar item. Then, I do not have to search for them when it is time to deal with the task.

Even when I do not know the exact date and time for the task, I pick up one free slot in my calendar to at least revisit and act on it. If I cannot deal with it at the scheduled time, I just reschedule it at a more appropriate time. Still, it saves me from over-committing too much. A day has 24 hours after all.

Contacts: always in sync

I have all my contacts stored in Outlook synchronized with an Exchange Server. It allows me to seamlessly sync the contact details across all my devices, no matter if they are from Microsoft, Google, or Apple.

This way I always have the up-to-date email address, mobile phone number, and office or home address whenever I want to reach a person. Especially the latter is a huge time-saver when navigating unknown places.

Emails: do not interrupt my flow

My ability to do deep and focused work skyrocketed since I started to ignore email (and chat) notifications except during scheduled times. I am sure you have read it already elsewhere but let me repeat it once more:

Do not treat reading your emails as your top priority all the time. Even if you disabled notifications. This constant interruption kills your productivity.

It can take almost half an hour to recover from interruption like an email notification or a colleague who wants to “drop a really quick question” (disclosure: most of the time, it is not a quick one).

Here is how you can completely disable all email notifications in Microsoft Outlook.

Disable all distractions from new email

As a bonus, you will never be embarrassed when sharing your screen during a call or when a colleague stops by your desk and keeps reading your incoming email notifications.

When to process emails

My practice is to batch-process emails three times per day. I skim through them when starting my day to catch up with any important updates and potential emergencies (an actual one should never be communicated via email).

Then, I do a second batch-processing before or after the lunch break, depending on my energy levels.

A final batch-process occurs an hour before I finish work; this gives enough time to the recipient to read the reply, allows smooth closing of the day, and provides hints for planning the upcoming days (e.g., future meetings and calls).

Inbox and Sent Items are transit areas for unprocessed emails

I consider it wrong to keep emails in Inbox as a replacement for a proper to-do list. I also refrain from using tricks like marking items in my Inbox as unread to draw my attention later on. In my experience, people who are proud of having hundreds or even thousands of unread or read emails also have severe time management issues.

For my Inbox, I apply the four D’s (delete, deal, delegate, defer) approach but with a small twist:

  • If I can delete it, I do it right away.
  • If I can immediately deal with it, I reply and move it from Inbox to the correct archival folder. Then, I do an additional step: I go to the Sent Items folder and move the reply to the archival folder as well. This little trick allows me to have in one folder all related messages, no matter the sender. If follow-up action is expected, either by the recipient or me, I will also flag the archived email and assign it to one of the four categories.
  • If I have to delegate it, I will forward it to my delegate and repeat the above step.
  • Finally, if I must defer a reply for a later time, I mark the email for follow-up, assign a color category to it, and file it to the proper archival folder.

Since my categories already encompass the notion of time, I need not think which follow-up flag to use. I have resorted to a quick-click “No date”.

Email folder hierarchy

I have seen people wasting endless time looking for an email or an attachment somewhere, where even an email search cannot find it. My approach is simple. I use the same structure for both files and emails:

My email folder hierarchy

I see no reason to structure the email folder hierarchy differently than how I organize my files and folders. After all, nowadays, most (work) files reach me as an email attachment or as a URL embedded in an email. Why then keep two, or even more, mental models of hierarchies?

I use a general-purpose “Archive” folder, where I store all emails not directly related to an ongoing activity but which I would like to refer to in the future through searching.

For this, I created and use a “Quick-Step” button that moves the email to that folder. This can be used from any folder, including Inbox and Sent Items:

My one-click to move an item to the Archive email folder

Automatically move replies out of Sent Items

A mostly underutilized feature of Outlook is the ability to save a reply in the same folder as the original email rather than in the “Sent Items”. This can be activated as shown below:

Move automatically replies out of Sent Items

When I reply to an email that is not in my Inbox, the reply goes automatically to the respective folder, saving me the time to move it by myself and bringing me closer to achieving Sent Items Zero.

Follow up emails

My top priority during my scheduled time for processing emails is the “Follow up” search folder. Emails in the “Follow up” folder are the ones that require my attention and my time.

I group emails in the “Follow up” folder by category and sort them by ascending number irrespective of the folder they are stored in and of how many newer messages have piled up there.

Follow up folder contents sorted by category – the rule is simple: first things, first!

This allows me to prioritize processing: one aging “1 Important and Urgent” email requires my immediate attention; this can be a call with a contact (a new calendar item), a status meeting scheduled (again, a new calendar item), or sending a reminder for action.

I also block time in my calendar to work on tasks that are necessary before providing an email reply. These calendar items are color-coded with the same categories as the emails in the Follow-up folder. For example, a “3 Urgent” email will result in a “3 Urgent” calendar item to deal with it.

An additional advantage of the “Follow up” search folder is that I am free to maintain an email folder hierarchy as deep and wide as necessary. I am never lost into it looking for an actionable email; these are readily available in the “Follow up” folder.

Favorite folders: avoid distractions

To further avoid distracting myself when batch-processing my emails (this happened a lot to me in the past), I utilize the “Favorites” pane in Outlook. There I placed only three folders: Inbox, For Follow Up, and Sent Items. Now, I can have a quick overview of the current email load and sort out any leftovers in Sent Items.

My Favorites pane – the email control center

Notes: never have to remember where I put them

The navigation pane at the bottom left of the Outlook interface allows me to quickly switch between the four items I use: Calendar, Mail, Contacts, and Notes. Here is how my navigation pane looks like:

Four navigation icons are enough: Mail, Calendar, People, and Notes

And here is how to configure the navigation options to have this lean look.

How to configure the navigation icons to show only the ones I use

Summary and lessons learned

I have been refining how I use Microsoft Outlook for many years now, experimenting with various productivity hints and tips circulating on the Internet and books.

This is what I have learned during this journey:

  • There is no one-fit-for-all solution. Not all tips and hints work for everybody.
  • Always opt for simplicity.
  • Importance and urgency are sufficient to classify how I spent my time in all aspects of my life. Four categories are enough for tracking my time.
  • Every task will take time to complete, so plan that time. I do not need a task list on top of my calendar.
  • Disable all email notifications to be able to do deep, focused work. Plan specific time slots to batch-process emails.
  • Organize email folders like file folders. There is no reason to maintain two conflicting hierarchies.

As a concluding remark, efficient use of Outlook features and capabilities is just a part of the story – you won’t enjoy the real productivity gains if you allow physical, mental, and digital clutter to prevail in other parts of your life.

Posted on

Files and folders

So far, I wrote about physical clutter and keeping a clean desktop. A continuous source of mental fatigue is how the storage of files and folders is organized.

I have watched for literally endless hours people trying to recall where they stored an urgently-needed file, hopelessly navigating from folder to folder (including desktop itself). And the situation only gets worse when multiple computers, laptops, tablets, USB sticks, and external disks are used. What a waste of productivity!

Over the years, I have developed a simple-yet-effective system to store my files. First and foremost, all files are saved on a cloud-enabled folder. Nothing is ever stored on the desktop or any local folder, which might end up losing the file after a hard disk crash, a profile reset, or just a new computing device.

I have opted for a free 5 GB Dropbox account but one could use any similar service. What matters is that the files are always available and always in sync across all devices I use. In emergency situations, I can access the storage service via a web interface and pick up the needed file.

Then comes the folder organization. I have tried many classification schemes but there is always an exception. After a lot of trial-and-error, I came up the last few years with a scheme that proved to be both simple and efficient (for me). As a bonus point, it helps me avoid distractions while navigating through the different folders.

My scheme is as follows: Every folder is prepended with a numbered prefix signifying its priority. So, my root folder contains two folders: “0 Personal” and “1 Business” (yes, I use zero-based numbering).

Folder naming could be different but numbering not. It is a constant reminder for me what are my priorities. I allow myself to temporarily store something outside these folders only when in a real hurry. After the emergency, I always take the time to move it to the proper folder.

My “1 Business” folder has an equally simple structure:

It looks equally nice when vertically sorted as a list:

This scheme serves as a constant reminder of where my focus and priority should be: first, take care of existing client(s) or customer(s). This or these will pay your bills at the end of the month. And most probably next month’s as well. Then comes business development for new customers – this might include sharpening your sales skills or developing new skills to address new market segments. This applies equally well to employees and freelances. Next comes your associates and collaborators, who support your personal and business growth. Last comes operations or administrative or any other word to describe all those mandatory-yet-boring tasks that you must take care of but would prefer not, like tax reports, VAT reports, paying bills and contributions to social security.

I do not claim that this is the one-and-only correct ordering. All I know is that it works very well for me. I can find easily any file I am looking for. I also enjoy the subtle reminder enforced by the order: customers are the top priority; without them coping with bureaucracy is meaningless.

A single-digit prefix further helps me prioritize. When the number prefix approaches nine, it is a good indication that I should re-organize. This does not necessarily mean that I must quit something but rather logically group them into a new folder category and then split them internally.

Whenever deemed necessary, I also maintain a “9 Archive” folder. There, I archive folders that are not actively used. For example, inside “0 Clients”, the folder “9 Archive” contains all past clients, with whom we do not have an active contract. In the archive folder, the prefixes are dropped, as there is no priority; alphanumeric order is more than enough for something that I will mostly reach by searching rather than navigating. Moving old stuff to the “9 Archive” folder allows me to have a clean and lean structure in “active” folders, where my focus should be.

And one last tip: in contrast with physical storage, digital folders support shortcuts. Use them! You can quite easily jump from one folder hierarchy to another and easily reach one folder from two different paths. My favorite example is receipts and invoices. They are filed under “3 Operations” (for my accountant to process) and there is a shortcut to them from each “0 Client” sub-folder 🙂

I will be glad to read or hear your thoughts about this topic. Feel free to contact me and share them, I am looking forward to it!

Posted on

Desktop zero

Digital clutter starts with the computer desktop itself. I have observed many people wasting endless time and effort to find a specific file or folder on their desktop.

Not only a productivity killer but desktop clutter is a source of constant disruption and mental fatigue too. You start with one task, e.g., open last month’s invoice to check a number. Then, you overload your brain with dozens of unrelated signals: “Oh! the ticket for the plane … Did I download the boarding pass as well? Don’t forget to take a socket adapter for the laptop charger! I must prepare the slides soon, time is running out. Hm … I need a haircut as well … Oh! the photo for the blog post … I need to publish it next week … Here is the ebook I downloaded a month ago … I still need to find the time to read it …” But you only wanted to check last month’s invoice!

Scientific studies emphasize that clutter, physical or digital, can negatively affect your ability to focus and process information. I was not aware of the term “desktop zero” until recently but, apparently, it is a trending buzzword and expert tips suggest different approaches to quit the habit of a cluttered desktop.

I have been practicing a “clean desktop” policy for many years now, before even hearing about “desktop zero”. This is how my desktop normally looks like:

My clean desktop
My clean desktop (MS Windows version)
My clean desktop
My clean desktop (Ubuntu Linux version)

 Yes, it is only a “Recycle Bin” there. Which is more often than not empty as well. Why am I doing this? I need to do a lot of focused and concentrated work, alternating with short calls and status meetings. I fully enjoy being fully focused on the current task at hand cutting off any distractions. Anything placed on my desktop and not related to my work is sooner or a later a mental distraction for me. Now, in case you wonder, the auto-hide taskbar (of course!) includes a pinned shortcut to my files and frequently-used applications.

As an additional point, a clean desktop saves me a lot of embarrassment in those cases that I quickly need to share my screen over a call or a colleague stops by to discuss a challenge over my screen.

Needless to say, the clean desktop is a natural extension of my decluttered physical workspace. Is this combination problem-free? Surprisingly, not always. In open space work environments (I am not a fan of them), people sometimes think that the desk being so clean is actually free for them to use! Thankfully, there is always someone nearby to say “No, it’s Art’s spot“.

Posted on

My workspace

This is the first in a series of posts about time management in physical and digital space. I consider time management as the most crucial soft skill a postdoc researcher must develop during their academic journey and one of the best cases to showcase a strong, transferable skill to a new career path. Continue reading “My workspace”